Op verschillende scholen in Rotterdam, van PO tot HBO, is er met docenten, leerlingen, schoolbestuurders, onderwijs experts en wethouder Kasmi van Onderwijs, Cultuur en Toerisme gesproken over burgerschap. Samen onderzochten we wat er nodig is om op school een goede oefenplaats voor burgerschap te realiseren. Dit heeft geleid tot een manifest waarin de Rotterdamse scholen afspraken maken over burgerschapsonderwijs. Met als doel zelfverzekerde leerlingen die zich thuis voelen op school en op een constructieve manier meedoen in de maatschappij.
Together with students, teachers, school administrators, educational experts and councilor Kasmi of Education, Culture and Tourism we researched what is needed to create a good practice environment for citizenship ar school. Various schools in Rotterdam, from primary to secondary vocational and higher professional education, where included in the research. This has led to a manifesto in which Rotterdam schools make agreements about citizenship education. The aim is to educate confident students who feel at home at school and participate in society in a constructive way.
RESEARCH
PartnerS
Manifest
Gemeente Rotterdam
Een veilige oefenplaats voor burgerschap
Dit onderzoek richtte zich op wat leerlingen en leraren nodig hebben in een goede oefenplaats voor burgerschap. Wat weerhoudt hen bijvoorbeeld in het voeren van een moeilijk gesprek over een gevoelig onderwerp, en wat ondersteunt hen erin dit gesprek wel aan te gaan? Zowel bij leerlingen als leraren sprak de motivatie om iets te doen met burgerschap, om mensen te leren kennen die anders zijn en denken dan jij, en om het gesprek aan te gaan. Maar ook sprak vaak de frustratie over het niet weten wát precies te doen, het zich niet bekwaam voelen om actie te ondernemen, er niet de ruimte voor te hebben en het daardoor maar uit de weg te gaan.
Het leidde tot een manifest, waarin voorop staat dat het onderwijs een oefenplaats moet zijn waar je niet perfect hoeft te zijn, waar je fouten mag maken en waar je mag oefenen voor het ‘eggie’. Het is een veilige plek waar ruimte is voor een andere mening. Het is ook een ontmoetingsplek waar bubbels kunnen worden opengebroken en waar nieuwsgierigheid wordt gestimuleerd.
De gesprekken zelf - tussen leraren en leerlingen, in kleine groepjes - hadden al veel effect op de deelnemers. Docenten gaven aan vrijwel nooit op deze oprechte manier met leerlingen te spreken over een onderwerp zoals burgerschap en veel te hebben aan het inzicht en de mening van leerlingen. Leerlingen gaven aan door de professionele buitenkant van de leraar heen te kunnen kijken en bijvoorbeeld te zien waarom ook zij soms moeite hebben met aansnijden van bepaalde onderwerpen in de klas. Niet alleen het manifest, maar ook de werkwijze ondersteunde de ontmoeting.
“Er zou een cultuur op school moeten zijn, waarin je kunt praten over dat wat je spannend vindt”